Taco van Bennekom - Consultant Devoon: Mijn eerste dagen in het notariaat kan ik me nog levendig herinneren. Vers van de universiteit begon ik vol goede moed aan een dossier. Van recherches had ik slechts vaag theoretische kennis. Zoals je kunt bedenken : ik vergat de helft van de recherches te doen.
Dit voorval speelde laatst door mijn hoofd toen ik met een notaris sprak over het vak. Notarissen moeten zoveel verschillende recherches doen; recherches waarvan aan de gemiddelde Nederlander niet uit valt te leggen waarom ze gedaan moeten worden. Bovendien zijn het registers die niet altijd volledig zijn. Ofwel, je kunt er niet eens volledig op vertrouwen. De conclusie van ons gesprek was dat we eigenlijk niet begrepen waarom recherches verplicht worden gesteld terwijl registers niet volledig zijn. Wek je daarmee geen schijnzekerheid?
Met deze vraag in het achterhoofd heb ik nog eens naar de wetgeving gekeken omtrent de verschillende recherches. Conclusie: de bedoeling van (veel) wetgeving is om duidelijkheid en helderheid te creëren. De wetgeving zorgt er daarom voor dat de consument erop kan vertrouwen dat er alles aan gedaan is om te voorkomen dat er “dingen” misgaan. Wat deze “dingen” dan zijn, dat laat ik aan uw jullie fantasie over.
In dat opzicht denk ik niet dat het een schijnzekerheid biedt. Er wordt al het menselijk mogelijke gedaan om te controleren of er aan alle voorwaarden is voldaan. Ter vergelijking: als ik terugdenk aan hoe het een tiental jaar geleden ging (elke rechtbank en elke instantie had zijn eigen, niet digitale, registers), dan denk ik dat de huidige manier van rechercheren een grote vooruitgang is.
Dat neemt echter alleen niet weg dat de vraag nog open staat: wat doe je als je niet blind kunt vertrouwen op een gedane recherche? Antwoord: je gaat controleren. De persoon die de recherche doet moet altijd controleren of er niets “raars” aan de hand is, wat de computer ook zegt.
En dat brengt mij weer terug bij de mens. Automatiseren en digitaliseren is leuk, maar mensen zijn de factor die het verschil maken. En gelukkig kunnen we die (nog) niet automatiseren…
