De vlag kan uit; op 1 februari 2022 hangt de Rechtspraak de fax aan de wilgen! Zouden ze dan eindelijk het licht hebben gezien en dit communicatiemiddel, wat aan de gemiddelde rechtenstudent uitgelegd moet worden met zwart wit foto’s in een geschiedenisboekje, de deur uit doen omdat ze willen innoveren? Nee joh, bent u mal. KPN (of misschien kan ik het beter de PTT noemen, aangezien we het ook nog over faxen hebben) stopt met het kopernetwerk waarover gefaxt wordt. Het is pure noodzaak. Weer een goed voorbeeld waar evolutie de innovatie inhaalt. Maar is het niet beter om voor de golf uit te innoveren?
Wat als...?
Wie maar lang genoeg wacht met veranderen, verliest op den duur de controle over de voorwaarden van die verandering. Je komt voor voldongen feiten te staan als je te laat aanhaakt. De Rechtspraak is helaas voor nu even leidend voorbeeld. Want het stoppen van het kopernetwerk voor de fax van KPN, dwingt de Rechtspraak om nu te bewegen. Geluk bij een ongeluk, de pandemie had de Rechtspraak al gedwongen te experimenteren met veilig mailen. Wat iedereen al lang wist, bleek ook te kunnen. Zaaksgebonden stukken kunnen gewoon veilig per e-mail aangeleverd worden op zo’n manier dat het procesrecht het ook toelaat. Zij het met een noodwet/wetsaanpassing, en het verplicht per post nasturen van te ondertekenen stukken, maar daar hebben we het maar niet over.
Maar wat als er geen pandemie was geweest? Dan hadden we nu niet het voordeel van de ervaring met veilig mailen, en hadden er onder druk keuzes gemaakt moeten worden. Die druk was er natuurlijk ook bij de pandemie, maar het feit is dat je door de tijdsdruk de controle verliest. Ik geloof namelijk echt dat er ergens op een whiteboard bij de Rechtspraak een lijstje met projecten hangt. En op dat whiteboard stond ook “Uitfaseren fax”. Maar er ligt al zoveel (innovatie)werk dat ik het nog begrijp ook; dat je iets wat werkt nog maar even in stand houdt. Door de druk schoof dit project opeens naar voren en konden we veilig mailen. Dat hadden we uiteindelijk zonder pandemie ook wel een keer kunnen gaan doen, maar dan zonder noodwet en wellicht wel zonder nasturen van stukken. Er was dan meer grip en controle over de omstandigheden waaronder wordt veranderd geweest.
Respect voor de Rechtspraak
Ik heb immens veel respect voor het werk dat bij de Rechtspraak is verzet om veilig mailen operationeel te krijgen in zo’n korte tijd. Hierdoor kon de rechtsstaat blijven functioneren, bleven zaken doorgaan zo goed en zo kwaad als het ging. Chapeau voor het omgaan met de tijdsdruk en natuurlijk verstandig dat het veilig mailen als de facto communicatiemiddel als opvolger gaat gelden voor de fax.
Maar wat ik veel belangrijker vind, is dat de Rechtspraak ook aan de slag gaat met de System to System koppelingen, zodat partijen zoals wij onze software oplossingen kunnen koppelen aan de Rechtspraak. Dan kunnen we echt (alsnog) digitaal gaan procederen, zoals het Besluit Elektronisch Procederen voor ogen heeft.
Uit onderzoek van Lexxyn Groep blijkt dat ruim 40% van de advocatenkantoren verwacht de komende drie jaar te gaan investeren in digitaal procederen. Laten we hopen dat dat moment komt voordat de Rechtspraak gedwongen wordt e-mail uit te faseren ;)
