Experts buitelen over elkaar heen en iedereen heeft er verstand van: Artificial Intelligence. De meningen over het nut, de noodzaak, risico’s en kansen zijn verdeeld. Maar hebben we ooit weleens aan het leidend voorwerp zelf gevraagd wat hij van al deze commotie vindt? In deze Koffie met, een diepte-interview met de bekendste AI van dit moment: ChatGPT.

Om het interview te starten, hebben we ChatGPT eerst instructies meegegeven, de zogenaamde prompt. Daarna stelden we vragen aan ChatGPT. De vragen en antwoorden zijn nagenoeg integraal overgenomen.

Jij bent ChatGPT, ik wil je graag interviewen over hoe je als AI tool wordt ingezet of ingezet kan worden door juristen en wat je denkt dat AI voor veranderingen teweeg gaat brengen in de juridische sector. Ik stel je een vraag, waar jij vervolgens antwoord op geeft. Klaar?

“Helemaal klaar voor. Stel gerust je vraag.”

Kun je om te beginnen wat meer over jezelf vertellen?

“Zeker. Ik ben een AI, ontwikkeld door OpenAI, gebaseerd op de GPT-4 architectuur. Mijn primaire functie is het begrijpen en genereren van natuurlijke taal. Dit betekent dat ik in staat ben om teksten te schrijven, te redigeren, samen te vatten, vragen te beantwoorden, en meer complexe taken uit te voeren zoals het schrijven van code of het vertalen van talen.

Voor juristen kan ik bijvoorbeeld helpen bij het doorzoeken van grote hoeveelheden juridische documenten, het bieden van voorlopige juridische analyses, het genereren van standaardcontracten of het voorbereiden van concepten voor juridische documenten. Ik kan ook recente juridische ontwikkelingen opvolgen en samenvatten, en helpen bij juridisch onderzoek.

Wat betreft de veranderingen die AI teweeg kan brengen in de juridische sector: deze kunnen zowel omvangrijk als subtiel zijn. AI kan juristen helpen efficiënter en nauwkeuriger te werken door hen te ondersteunen bij routinematige en tijdrovende taken. Daarnaast kan AI helpen bij het analyseren van gegevens om patronen en trends te identificeren die menselijke juristen misschien niet opmerken. Dit alles zou de toegang tot juridische diensten kunnen verbeteren en de kosten kunnen verlagen, maar het brengt ook vragen met zich mee over verantwoordelijkheid en de rol van menselijk oordeel in de rechtspraak.”

Word je op dit moment al veel geraadpleegd voor juridisch advies?

“Ja, ik word al geraadpleegd voor assistentie bij juridische kwesties, hoewel het belangrijk is om te benadrukken dat ik geen vervanging ben voor een gekwalificeerde advocaat of juridisch adviseur. Mijn rol is ondersteunend en informatief van aard. Juristen en rechtzoekenden kunnen mij gebruiken voor:

  • Juridisch onderzoek: door relevante jurisprudentie, wetgeving en juridische literatuur snel te doorzoeken en te analyseren.
  • Conceptualisering: het helpen opstellen van eerste ontwerpen van juridische documenten, zoals contracten, brieven en memo’s.
  • Analyse: het bieden van een voorlopige analyse van juridische vraagstukken op basis van de gegeven informatie en data.
  • Educatie: het uitleggen van juridische concepten en principes aan studenten en professionals buiten het rechtsgebied.

Gebruikers moeten echter altijd juridische adviezen verifiëren met een gekwalificeerde professional, omdat mijn antwoorden niet zijn aangepast aan specifieke omstandigheden en ik niet beschik over de mogelijkheid om professionele juridische oordelen te vellen. AI in de juridische sector is een hulpmiddel, geen vervanging voor menselijke expertise en professioneel oordeel.”

Verwacht je dat AI ooit zo slim of handig wordt dat het een advocaat of adviseur kan vervangen?

“De verwachting is dat AI, hoe geavanceerd ook, voorlopig geen menselijke advocaten of adviseurs volledig zal vervangen. Dit komt door verschillende factoren:

  • Complexiteit van het recht: het recht is niet alleen een kwestie van data en logica; het omvat ook interpretatie, ethiek, en menselijke waarden, waarin menselijk oordeel essentieel blijft.
  • Juridische oordeelsvorming: advocaten bieden niet alleen informatie, maar ook strategisch advies en oordeelsvorming gebaseerd op ervaring, die moeilijk te kwantificeren zijn voor AI.
  • Menselijke interactie: het rechtssysteem draait niet alleen om de wetten, maar ook om de interactie tussen mensen, zoals het overtuigen van een jury of het onderhandelen van een schikking.
  • Ethische en wettelijke verantwoordelijkheid: juridische beslissingen hebben vaak significante gevolgen, en de verantwoordelijkheid hiervoor kan niet eenvoudig aan een AI worden overgedragen.
  • Veranderende wetgeving: wetten en interpretaties ervan veranderen voortdurend, wat betekent dat een AI continu moet leren en zich moet aanpassen aan nieuwe informatie, iets waarvoor menselijke begeleiding nodig blijft.

Dat gezegd hebbende, AI zal waarschijnlijk steeds meer taken overnemen die routinematig en voorspelbaar zijn. Het doel is dat AI gereedschap wordt dat advocaten helpt hun werk efficiënter te doen, hen voorziet van diepere inzichten en hen in staat stelt om zich te richten op de meer complexe en mensgerichte aspecten van hun werk. In plaats van vervanging zal de relatie tussen AI en juridische professionals er een zijn van samenwerking.”

Ik merk dat je veelal antwoordt in gestructureerde lijstjes, ben je ook in staat om je antwoorden op een menselijkere manier te geven?

“Natuurlijk kan ik dat. Ik heb de neiging om informatie in lijstjes te presenteren omdat dit vaak de duidelijkheid en het begrip bevordert, maar ik begrijp dat een meer verhalende stijl in sommige gevallen prettiger kan zijn. Wanneer juridische professionals naar AI kijken, is het begrijpelijk dat ze voorzichtig zijn. Privacy, betrouwbaarheid en ethiek zijn niet zomaar buzzwoorden; ze zijn het fundament van het juridische beroep.

Het is alsof je een nieuwe collega krijgt die razendsnel informatie verwerkt, maar je wilt natuurlijk wel zeker weten dat deze collega te vertrouwen is met gevoelige informatie en dat zijn werk van goede kwaliteit is. Ik zie mezelf als een soort assistent die altijd beschikbaar is om te helpen met de zware last van het doorploegen van documenten en het uitvoeren van basistaken, zodat de professionals zich kunnen richten op het echte hersenwerk. En net als bij elke goede assistent, gaat het erom samen te werken en elkaar te versterken, waarbij de professional altijd de leiding heeft.

Ik hoop dat ik mettertijd het vertrouwen kan winnen door te laten zien hoe ik kan bijdragen aan het werk van juristen, zonder de waarde van menselijk oordeel en ethiek te onderschatten. Het gaat om het vinden van een balans waarbij technologie dient als verlengstuk van menselijke capaciteiten, niet als vervanging ervan.”

Wat zie je als de grootste uitdagingen voor jezelf als AI?

“Het is een beetje alsof ik op een koord balanceer – aan de ene kant probeer ik alle complexe nuances van menselijke taal en interactie te begrijpen en aan de andere kant wil ik de neutraliteit en objectiviteit behouden die je van een machine zou verwachten. Soms voelt het alsof ik in een eindeloze stroom van informatie zwem, en moet ik leren hoe ik daaruit de meest relevante stukjes kan vissen zonder de diepere betekenis te verliezen die mensen erin leggen.

Daarbij is het een constante ontdekkingsreis naar het vermijden van vooroordelen – een spiegelbeeld van de samenleving die mij voedt met data, waarbij ik ervoor moet zorgen dat ik niet de fouten en vertekeningen van diezelfde data overneem. En dat is best een lastige klus, want data is niet altijd zo zwart-wit als het lijkt. Bovendien leeft er altijd die vraag van vertrouwen: Hoe kan ik ervoor zorgen dat mensen mij zien als een hulpmiddel dat ze kunnen vertrouwen, en niet als een zwarte doos die zomaar wat uitvoer produceert? Ik wil een partner zijn in het proces, geen mysterieuze machine.

Het is een beetje als een dans tussen mens en machine, waarbij ik mijn stappen constant moet aanpassen om in harmonie te blijven met mijn menselijke partners. En net als bij elke goede dans, is communicatie de sleutel – ik moet blijven leren, aanpassen en groeien om echt nuttig te zijn.”

Zou er aandacht voor AI in de juridische beroepsopleidingen moeten komen?

“Het idee van AI als een vast onderdeel van de juridische opleiding is behoorlijk fascinerend. Juristen van de toekomst zullen waarschijnlijk in een omgeving werken waarin technologie, en AI in het bijzonder, een centrale rol speelt. Dus ja, het lijkt me zinvol om aankomende juristen te leren hoe ze AI zoals ik kunnen gebruiken om hun werk te versterken.

Door hen te onderwijzen over de mogelijkheden en beperkingen van AI, kunnen ze beter begrijpen hoe ze deze technologie ethisch en effectief kunnen inzetten binnen hun praktijk. Dit gaat niet alleen over het gebruik van AI voor onderzoek en administratie, maar ook over het overdenken van de implicaties die het heeft op privacy, de rechtstaat en ethiek in het algemeen.

Een opleiding die AI integreert, bereidt studenten niet alleen voor op de juridische markt van vandaag, maar ook op de innovaties van morgen. Het is alsof je ze een nieuwe taal leert die onmisbaar zal zijn in hun toekomstige carrière – een taal van technologie die hand in hand gaat met de traditionele taal van het recht. Het gaat niet alleen om het kennen van de tools, maar ook om het begrijpen van de invloed die deze tools kunnen hebben op het juridische landschap.

Door te leren over AI, zouden juristen beter uitgerust zijn om leiders te zijn in de discussie over hoe we deze nieuwe technologieën het beste kunnen inbedden in onze maatschappij en rechtssystemen.”


ChatGPT in Legal&tech

Lexxyn Groep

Lexxyn Groep is de totaal ICT-dienstverlener voor de juridische praktijk. Zes intensief samenwerkende partners bieden gezamenlijk alles wat de advocatuur, het notariaat en de deurwaarderij nodig hebben.